De politiek dichterbij de mensen brengen
De EU en ons dagelijks leven
Wat merken we van de EU in ons dagelijks leven?
In Nederland zijn grote groepen de (volstrekt onterechte) mening toegedaan dat de EU ons alleen maar geld kost. Vooral als gezegd wordt dat Nederland een van de nettobetalers is. Het tegendeel is waar! Als handelsland verdienen wij veel meer aan de EU dan de bijdrage die Nederland aan de EU moet afstaan. Noch los van het EU-gelden dat weer teruggestort wordt in Allerlei projecten in ons land verdient Nederland door de handel enorme bedragen aan de EU. 80% van onze export gaat naar EU-landen. Dat moet iedere Nederlander genoeg zeggen.
Het wordt daarom tijd om ook met voorbeelden aan te geven wat de EU voor ons land betekent: provinciaal, regionaal maar ook individueel, Wat zijn de gevolgen van Europa voor ons werk, ons gezin, gezondheidszorg, onze hobby’s, reizen, veiligheid, consumentenkeuzes en sociale rechten? En welke vorm neemt Europa aan in onze steden en regio’s?
In een 5-tal artikelen zal 50PLUS dat duidelijk maken.
Waar je ook woont, hoe je je brood ook verdient of wat je ook doet, de EU beïnvloedt jouw dagelijks leven als EU-burger. We zullen het vooral hebben over resultaten en acties van de EU die zich specifiek richten op Nederland. Alle provincies zullen aan de beurt komen.
Zeeland
Dit “land in zee”, zo genoemd omdat de zee diep in het land insnijdt, wordt gekenmerkt door belangrijke infrastructuurwerken. Deze beschermen Zeeland tegen de zee (waaronder de Oosterscheldekering) en verbinden de verschillende landsdelen met elkaar (zoals de Zeelandbrug en de Westerscheldetunnel). Kenmerkend voor de Zeeuwse economie is de bedrijvigheid op en rond het water (waaronder havens, handel, toerisme en visserij) en de aanwezigheid van belangrijke agrarische en chemische sectoren. Zeeland had in 2017 de laagste werkloosheid van Nederland (3,6%)
Wat de EU op provinciaal niveau bijdraagt – Zeeland
- De EU investeert in maritieme infrastructuur waardoor Zeeland nog meer kan profiteren van de Europese interne markt. Concreet draagt de EU €48 miljoen bij aan de nieuwe sluis die de binnenscheepvaart tussen Nederland, België en Frankrijk moet vergemakkelijken. Hierdoor zal de haven van Terneuzen ook grotere zeeschepen kunnen ontvangen, wat tot meer handel zal leiden.
Samenwerking tussen Europese grensregio’s is van belang om grensoverschrijdende problemen aan te pakken en regionale groei te bevorderen. De EU heeft €153 miljoen beschikbaar gesteld om projecten rondom de grens tussen Vlaanderen en Nederland te subsidiëren. Een voorbeeld is “Improved Water” dat zich richt op de Vlaams-Nederlands delta. Hierbij werd een installatie ontwikkeld (en voor het eerst getest in Sluiskil) waardoor water op een duurzamere manier wordt gebruikt in industriële processen.
- Zeeland is een voortrekker op het gebied van de duurzame kweek van vis en schelpdieren. De EU ondersteunt dit door financiële steun te geven aan projecten waarbij innovatieve opkweeksystemen worden ontwikkeld voor oesters in Yerseke en tong in Kamperland. De EU zet zich ook in voor een duurzame en kennisintensieve landbouwsector. Concrete voorbeelden zijn een project in Rilland dat zich toespitst op de veredeling van aardappelen en een project in Middelburg waarbij een systeem wordt ontwikkeld voor zelfrijdende machines voor de landbewerking.
Drenthe
Drenthe is een dunbevolkte provincie met een landelijk karakter en prachtige natuurgebieden. De economische vooruitzichten zijn gunstig, al groeide de economie er in 2017 trager dan in de meeste andere provincies en was de werkloosheid met 4,9% gemiddeld. Het midden- en kleinbedrijf vormt meer dan 95% van het bedrijfsleven en is daarmee de motor van de Drentse economie. Belangrijke sectoren zijn de dienstensector (commerciële activiteiten, zorg), industrie (o.a. sensortechnologie) en landbouw.
Wat de EU op provinciaal niveau bijdraagt – Drenthe
- Voor Drenthe is samenwerking met aangrenzende regio’s belangrijk om grensoverschrijdende problemen aan te pakken en de regionale economie te stimuleren. De EU draagt hieraan bij. Zo staat een bedrag van ca. €440 miljoen ter beschikking om projecten in de Nederlands-Duitse grensregio in de periode 2014-2020 te subsidiëren. Een voorbeeld van een project is Common Care, een samenwerking tussen Noord-Nederlandse en Duitse zorgaanbieders voor het verbeteren van het zorgaanbod dichtbij huis.
- De EU draagt bij aan de ontwikkeling van een innovatieve kenniseconomie in Drenthe. Het project ‘Kennis en Innovatie’ stimuleert bijvoorbeeld kennisontwikkeling bij het Drentse mkb. Ook steunt de EU verschillende projecten die hoogtechnologische producten ontwikkelen. Voorbeelden zijn de ontwikkeling van energiezuinige en intelligente straatverlichting in Emmen, de ontwikkeling van een microserver met grote rekenkracht en laag energieverbruik in Dwingeloo, en de biofarmaceutische productie van antilichamen tegen o.a. kanker in Nieuw-Amsterdam.
- Innovatie in de Drentse landbouwsector wordt door de EU gesteund. Voorbeelden zijn EU-subsidies voor onderzoek naar planten die de bodem kunnen saneren in Wijster en de ontwikkeling van een intelligent irrigatiesysteem voor aardappelen in Geesbrug.
- In Drenthe liggen 14 natuurgebieden die door EU-regelgeving worden beschermd. Een voorbeeld hiervan is het nationaal park Dwingelderveld, het grootste aaneengesloten natte heidegebied van West-Europa.
Flevoland
In de jongste provincie van Nederland zijn zakelijke dienstverlening, handel en landbouw belangrijke economische sectoren. De huidige bevolkingsgroei houdt de komende decennia naar verwachting aan als gevolg van toestroom uit de Randstad. Flevoland en Almere waren in 2017 de provincie (4,2%) en stad (4,9%) met de hoogste economische groei van Nederland. Desalniettemin lag de provinciale werkloosheid in 2017 met 5,6% boven het landelijk gemiddelde van 4,9%. Lelystad Airport wil vanaf 2020 vakantievluchten binnen Europa aanbieden.
Wat de EU op provinciaal niveau bijdraagt – Flevoland
- De EU steunt innovatie en werkgelegenheid in de provincie. Een voorbeeld is de EU-bijdrage aan het Technofonds Flevoland, waarop jonge bedrijven een beroep kunnen doen. Ook is een EU-subsidie verleend aan de Ontwikkelingsmaatschappij Flevoland om innovatief ondernemerschap te ondersteunen.
- EU-subsidies hebben de afgelopen jaren bijgedragen aan een betere leefbaarheid. In Almere is bijvoorbeeld de bereikbaarheid van het stadscentrum verbeterd en in Lelystad zijn de kwaliteit van de nieuwe havenkom, de Atolwijk en de Boswijk vergroot.
- In Lelystad bevindt zich het enige instituut in Nederland (Centraal Veterinair Instituut) waar onderzoek wordt gedaan naar voor dieren besmettelijke ziekten (bijv. varkenspest). De EU heeft de bouw van een nieuwe onderzoeksfaciliteit medegefinancierd, waardoor nu ook onderzoek kan worden gedaan naar ziekten die overdraagbaar zijn op mensen (o.a. vogelgriep). Ook heeft de EU bijgedragen aan de realisatie van een nieuwe campus.
- De EU heeft geld beschikbaar gesteld voor plattelandsontwikkeling. Boeren, waterschappen en kennisinstellingen kunnen subsidie aanvragen voor projecten die bijdragen aan innovatie en duurzaamheid, waarbij de nadruk ligt op jonge boeren, natuurbehoud en waterkwaliteit.
- In Flevoland liggen negen natuurgebieden die door EU-regels worden beschermd, waaronder de Veluwerandmeren en het IJsselmeer. Dankzij deze bescherming kan iedereen van de mooie natuur in de provincie genieten.
Friesland
Friesland staat bekend om de vele wateren, maar kent ook fraaie bossen, duinen en veengebieden. Toerisme, zowel op het vasteland als op de Waddeneilanden, vormt een belangrijke inkomstenbron evenals de industrie, landbouw en visserij. De provincie krijgt de komende decennia te maken met bevolkingskrimp en vergrijzing. In 2017 lag de Friese werkloosheid van 5,2% boven het landelijk gemiddelde en in 2017 was het de Nederlandse provincie met de op één na laagste economische groei (2,3%).
Wat de EU op provinciaal niveau bijdraagt – Friesland
- Leeuwarden-Fryslân was in 2018 de culturele hoofdstad van Europa. Het hele jaar door worden overal bijzondere evenementen georganiseerd voor bezoekers uit binnen- en buitenland. Dit is goed voor de Friese economie en naamsbekendheid.
- De EU steunt innovatie, en daarmee ook werkgelegenheid, in Friesland. Een voorbeeld is de EU-subsidie voor Innofest, dat festivals in Noord-Nederland gebruikt om regionale innovatie te stimuleren. Dit project won in 2017 een Europese prijs. Ook is steun verleend aan een provinciale subsidieregeling voor ondernemers met innovatieve en klimaatvriendelijke ideeën. Verder zijn Friese projecten gesteund die innovaties in de gehele noordelijke regio aanjagen, waaronder in de circulaire economie en (serious) gamesindustrie.
- Friese initiatieven die op de vergrijzing inspelen ontvangen EU-steun. Voorbeelden zijn een project in Sneek dat een nieuw digitaal zorgplatform ontwikkelt voor mensen die afhankelijk zijn van zorg op afstand, en een project in Heerenveen dat een nieuw systeem voor de ziekenhuissector creëert.
- EU-subsidies dragen bij aan een verduurzaming van de Friese visserij. Zo zijn EU-bijdragen aangewend voor onderzoek naar hergebruik van visafval in Jelsum en verduurzaming van het garnalenverwerkingsproces in Harlingen. Dit is goed voor het milieu.
- De EU beschermt 20 natuurgebieden, waaronder het Sneekermeergebied, de duinen op de Friese Waddeneilanden en het Drents-Friese Wold. Dankzij deze bescherming kan iedereen van de Friese natuur genieten.
Gelderland
Gelderland, Nederlands grootste provincie, ligt dicht bij de Randstad en op de doorvoerroute van de haven van Rotterdam naar het Ruhrgebied. De regio Zuidwest-Gelderland behoorde in 2017 tot de Nederlandse regio’s met de hoogste economische groei. Ook de andere Gelderse regio’s doen het goed met innovatieve kennisinstellingen en bedrijven die op het gebied van voedsel, gezondheid en technologie tot de (wereld)top behoren. Toeristen en inwoners, onder wie steeds meer kenniswerkers uit de Randstad, waarderen er verder de ruimte en de natuur.
Wat Europa op provinciaal niveau bijdraagt – Gelderland
- De EU draagt bij aan de ontwikkeling van de Gelderse kenniseconomie door geld beschikbaar te stellen voor innovatie in de topsectoren. Met EU-steun wordt o.a. gewerkt aan een kosteneffectieve technologie voor CO2-afvang, een geneesmiddel voor kinderen met stofwisselingsziekten, en het terugdringen van antibioticaresistentie in de veehouderij.
- De Radboud Universiteit ontving voor de periode 2014-2020 al meer dan €97 miljoen subsidie uit het EU-programma Horizon 2020 voor 134 innovatieve onderzoeksprojecten. De Universiteit Wageningen en Wageningen University & Research hebben eveneens subsidies ontvangen (respectievelijk al €51 miljoen en €67 miljoen voor in totaal 230 projecten). Dit draagt bij aan de toppositie van deze instellingen.
- Samenwerking met de Duitse buurregio’s wordt ook aangemoedigd door de EU, o.m. op het gebied van zorg, innovatie in het mkb en de leefbaarheid van dorpen. Gelderland werkt daarnaast met EU-steun aan de versterking van de internationale vrachtvervoersverbinding van Rotterdam via de Rijn tot Genua (Rhine Alpine Corridor). Dit is goed voor de internationale handel en levert meer werkgelegenheid in de logistieke keten op.
- De EU heeft eveneens geld uitgetrokken voor plattelandsontwikkeling en diverse arbeidsmarktprojecten in Gelderland.
- Ook helpt de EU 15 bijzondere Gelderse natuurgebieden te beschermen. Naast de Veluwe worden tal van kleinere gebieden beschermd, zoals het Stelkampsveld. “Gelderse streken, mooie streken”
Noord-Brabant
Noord-Brabant kende in 2017 een bovengemiddelde economische groei en is een van de best presterende provincies in Nederland. De (metropool) regio Eindhoven kende in 2017 zelfs de hoogste groei van Nederland en behoort tot de meest innovatieve regio’s van de EU. Kenmerkend is ook de hoogwaardige maakindustrie en de hoge export van goederen. De werkloosheid lag in 2017 met 4,4% onder het Nederlandse gemiddelde. De provincie telt verschillende beschermde natuurgebieden en nationale parken die een diverse natuur herbergen.
Wat de EU op provinciaal niveau bijdraagt – Noord-Brabant
-
- Noord-Brabant heeft de grootse positieve handelsbalans van alle Nederlandse provincies. In 2016 vertegenwoordigde het een kwart van de totale landelijke export van goederen naar niet EU-landen, waaronder chipmachines naar Zuid-Korea. Toegang tot buitenlandse markten is daarom van groot belang. Dankzij de vele handelsverdragen van de EU, zoals met Canada en Zuid-Korea, kunnen lokale bedrijven gemakkelijker en goedkoper handel drijven. Hierdoor kunnen ook nieuwe banen gecreëerd worden, bijvoorbeeld in de hightechsector.
- Samenwerking met aangrenzende regio’s is belangrijk voor de Noord-Brabantse economie. Verschillende Europese programma’s dragen hieraan bij. Zo subsidieert de EU met €153 miljoen euro het programma Interregio Vlaanderen-Nederland. Hierin werken Noord-Brabant, Zeeland en Limburg samen met Vlaamse regio’s in grensoverschrijdende projecten.
- De EU draagt bij aan de positie van Noord-Brabant als leider in innovatie. Via het EU-onderzoeksprogramma Horizon2020 kunnen bedrijven en instellingen deelnemen aan Europese onderzoeksprojecten. Zo ontvingen de universiteiten van Eindhoven en Tilburg en de bedrijven ASML en Philips reeds meer dan €260 miljoen voor meer dan 230 projecten.
- Noord-Brabant kent 21 gebieden die behoren tot een netwerk van door de EU beschermde natuurgebieden. Een voorbeeld hiervan zijn de prachtige Loonse en Drunens Duinen, een van de grootste stuifzandgebieden van West-Europa, die ook wel de Brabantse Sahara worden genoemd.
De andere 6 provincies komen binnenkort aan de orde.
Roy Ho Ten Soeng
Adviseur Antonius Manders MEP